მიმოხილვა

ამ თავის დასრულები შემდეგ, კანდიდატებს უნდა შეეძლოთ სამედიცინო აირების უსაფრთხო მორგებისა და გამოყენების გაგება, გადაუდებელი დახმარების გაწევისას რაგბის გარემოში.

მიზნები

• ტრავმული პაციენტებისა და სამედიცინო გადაუდებელი შემთხვევებისთვის, ჟანგბადისა და Entonox-ის უსაფრთხო გამოყენების პირობების განსაღვრა.
• ჟანგბადისა და Entonox-ის უსაფრთხო  გამოყენებისთვის, აღჭურვილობის მომზადებისა და მოწყობის მნიშვნელობის გაგება.
• ჟანგბადისა და Entonox-ის გამოყენების, სირთულეებისა და უკუჩვენებების გაგება.
• გადაუდებელი დახმარების გარემოში ან სამედიცინო ოთახში სამედიცინო აირების შენახვისა და გადატანისთვის უსაფრთოხოების მოთხოვნების გაგება, რათა დააკმაყოფილდეს ჯანმრთელობისა და უსაფრთხოების სამართლებრივი მოთხოვნები.

შესავალი

ყველა სპორტული ღონისძიება უნდა შეფასდეს, რათა განისაღვროს სამედიცინო აირების განლაგება აუცილებელია თუ არა. კონტაქტურ/შეჯახების სპორტში, როგორიცაა რაგბი, არ არსებობს ეჭვი, რომ აირები უნდა იყოს ხელმისაწვდომი, რათა შეამსუბუქოს ტრავმირებული ან ჯამრთლობით ცუდად მყოფი პაციენტის მართვა.

ეს თავი მიმართული იქნება სამედიცინო აირების შესაფერისი, უსაფრთხო ხმარებასა და შენახვაზე და კონცენტრირებული იქნება, ყველაზე ხშირად გამოყენებულ ჟანგბადსა და Entonox-ზე.

სამედიცინო აირების უსაფრთხოება

ცეცხლისა და აფეთქების რისკი:

• ზოგი მატერია, რომელიც ზოგადად არ იწვება ჰაერში, დაიწვება ჟანგბადის, აზოტის ოქსიდის ან აირის ნარევების ატმოსფეროში, რომელიც შიეცავს 21%-ზე მეტ ჟანგბადს. აირი არ იწვება თავისით, მაგრამ ძალიან უწყობს ხელს წვას და ამრიგად, განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიემართოს სიგარეტთან და ღია ალთან დაკავშირებულ საფრთხეებს.
• შენობას, სადაც ინახება სამედიცინო აირები, უნდა ჰქონდეს ცეცხლთან და აფეთქებასთან დაკავშირებული რისკების შესაბამისი ნიშნები.
• როცა სამედიცინო არიების გადატანა ხორციელდება მანქანით, მასსზეც უნდა იყოს შესაბამისი ნიშანი.
• ყველაზე მნიშვნელოვანია, ჟანგბადის ბალონების გამოყენებისას, მისი სარქველი ან აღჭრურვილობა არ იყოს გაპოხილი/დაბინძურებული ზეთით ან ქონით. ეს დაკვაშირებულია სპონტანური აალების რისკთან, რომელიც შეიძლება გაჩნდეს მაღალი წნევის აირებში ჰიდროკარბონის არსებობისას.

სამედიცინო აირების შენახვა

• -7° ცელსიუსის დაბლა, ბალონში შეიძლება მოხდეს ინდივიდუალური აირების გათხევადება და დაშორება. ამან შეიძლება გამოიწვიოს არასასურველი ნარევის მიწოდება. თუ, Entonox-ის ბალონი შენახული იყო დაბალ ტემპერატურაში, ის უნდა მოთავსდეს ბრტყელ მდგომარეობაში >5° ცელსიუსში 24 საათზე მეტი და გადაბრუნებული უნდა იყოს რამდენჯერმე, რათა ხელი შეუწყოთ აირების შეზავებას.
• აირები უნდა მოთავდეს შესაფერის შენობაში, CD ზომის ბალონები უნდა მოთავსდეს ბრტყლად.
• ბალონები შეინახეთ კარგად განიავებულ და მშრალ გარემოში. შესაბამისი ნიშნები უნდა გათავსდეს შესანახ სივრცეში.
• მოარიდეთ სითბოს და აალების წყაროს.
• აირის ბალონების გადატანისას დაცული უნდა იყოს რეკომენდაციები, შესაბამისი ნიშნებით მანქანაზე. ფრთხილად იყავით, მანქანით გადაადგილებისას. არ აგორავოთ ისინი.
• ისინი უნდა იყვნენ სწორად განთავსებული, მარაგის შევსების თარიღების მიხედვით. აირები უნდა შეიცვალნონ, მაშინ როგორც კი მიაღწევენ ¼ მოცულობას. გონივრულია გქონდეთ შენახული სათადარიგო ბალონი, ხანდახან სარქველიდან შეიძლება გამოჟონოს.

ბალონთან მოპყრობა

მნიშვნელოვანია, თანამედროვე მანუალური რეგულაციების შესრულება ბალონებთან მოყრობისას. როცა აირის ბალონთან გაქვთ საქმე, რეკომენდირებულია, რომ დარწმუნდეთ:

• გამოყენებულია შესაბამისი ზომის ბალონი
• დაუშვებელია ბალონის გაგორება
• სარქველი არ უნდა იყოს მორყეული და დაზიანებული სარქველი გამოყენებული
• ნიშნები და იარლიყები არასოდეს უნდა იყოს ბუნდოვანი
• ბალონები მოთავსებული უნდა იყოს გასასვლელთან, რადგან გაუდადებელი შემთხვევისთვის მარტივად იყოს გატანილი.
• შესაბამისი ნიშნები შესანახ სივრცეში.

ჟანგბადი

ჟანგბადი არის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი სხეულის ფუნქციონირებისთვის. სხეულის ძირითადი ორგანოები, რომლებსაც ესაჭიროებათ ჟანგბადი არის ტვინი და გული. თუ, ტვინი იმყოფება ჟანგბადის გარეშე 3 წუთზე მეტი, მაშინ ის გადაოტანს მნიშვნელოვან ჰიპოქსიურ დაზიანებას.

ისეთ დაზიანებას, რომელიც წყვეტს სასიცოცხლი ორგანოებისთვის ჟანგბადის მიწოდებას, შეიძლება ჰქონდეს გამანადგურებელი შედეგები.

მაშასადამე, ჟანგბადი უნდა განიხილებოდეს ყველა ტრავმირებული მოთამაშისთვის და უმრავლეს სამედიცინო გადაუდებელ შემთხვევებში.

მიწოდება

ჟანგბადის მიწოდება ხდება არა-ჩასუნთვადი  ნიღბით.

ჟანგბადის მიწოდებისთვის, ჯერ ჩანთის ავზი უნდა გაივსოს, სანამ გადაეწოდება პაციენტს. ჩანთის შესავსებათ, ის უნდა დაუკავშიროთ ჟანგბადის ბალონს მილების გამოყენებით. გადაატრიელთ სარქველი 15 ლიტრი/წუთზე და გადაფარეთ თითით ნიღბის სარქველი, როგორც ნაჩვენებია, ჩანთის ბოლომდე შესავსებათ.

არა-ჩასუნთვადი ნიღაბი შესაძლებლობას იძლევა მოხდეს ამოსუნთქული ჰაერის ჩასუნთქვის მინიმალიზაცია და მიწოდებული ჰაერი დაახლოებით 85% ჟანგბადია, 8 ლიტრით/წუთში ნაკადით, როცა მორგებულია სწორად.

მოათავსეთ ნიღაბი პაციენტის თავზე და დაამაგრეთ ცხვირისა და პირის ნაწილში. თუ, პაციენტი ადეკვატურად სუნთქავს მაშინ ნიღაბი „დაინისლება“. ჩანთა უნდა შეივსოს სუნთქვებს შორის. თუ, ეს ასე არ არის, მაშინ მოიმატეთ ნაკადს მაქსიმუმ 15 ლიტრი/წუთში.

განსაკუთრებული ტრავმების შემთხვევაში დამხმარე ჰაერის მიწოდება საჭიროებს ჩანთა-სარქველი ნიღბის მოწყობილობას, ჟანგბადის დამატებით.

ჟანგბადის გამოყენების უკუჩვენებები

არსებობს რამდენიმე უკუჩვენება ჟანგბადის გამოყენებისას.

პაციენტს, ვისაც აქვს ქრონიკული ობსტრუქციული ფილტვის დაავადება, ჟანგბადის მაღალი კონცეტრაცია პოტენციურად იქნება მავნებელი, თუმცა, ნაკლებ სავარაუდოა, რომ მაღალი დონის ჟანგბადი ტრავმის პირველ ერთ საათში, გამოიწვევს რაიმე განსაკუთრებლ გვერდით მოვლენას.

Entonox

Entonox არის სამედიცინ აირი, რომელიც შეიცავს 50% აზოტის ოქსიდისა 50% ჟანგბადის ნაზავს.

Entonox-ს შეუძლია დაეხმაროს პაციენტს, რომ იმართოს და გადაადგილდეს მინიმალური ტკივილით. რაგბის გადაუდებელი დახმარების გარემოს გათვალისწინებით (როცა უკუჩვენებები შემოწმებულია), ეს არის იდეალური ანალგეტიკი, რათა დაეხმაროთ უსაფრთხო მართვით მოტეხილობას ან ამოვარდნილობას.

Entonox-ის ბალონები ამოცნობადია თეთრი და ლურჯი თავსახურით. თუ, აირის ბალონს მიმაგრებული აქვს Schrader სარქველი, ეს აირს ხდის მხოლოდ კონკრეტული მიზნებისთვის გამოსაყენებლად.

მიწოდება

Entonox-ის მიწოდება უნდა მოხდეს ექიმის დაკვირვების ქვეშ. აირი არის თვით გამოყენებადი მოსაქაჩი სარქვლის, მუნდშტუკის გამოყენებით, თანკბილვის ან სახის ნიღბის მეშვეობით. მოსაქაჩი სარქველი იღება, როცა თვითონ პაციენტი პატარა ნეგატიური ზეწოლას განახორციელებს. შემდეგ აზოტის ოქსიდი შესუნთქულია მოქაჩვის ძალით იმავე სარქველიდან.

სარქველის შესუნთქვის წინააღმდეგობა ზღუდავს აპარატის გამოყენებას დაახლოებით 5 წლის ან უფრო დიდი ბავშვებისთვის.

უფრო პატარა ბავშვისთვის Entonox-ის მიწოდებას სჭირდება საანესთეზიო “T” წრიული ნაწილი, რომელშიც აირი ნაკადი იქნება მუდმივი. შედეგად, ის არ არის თვითმართვადი და მოითხოვს ანასთეზიის არსებობას.

ამ მეთოდით Entonox-ის მიწოდება არის უსაფრთხო, რადგან, თუ საკმარისი Entonox არის შესუნთქული, რათა მოხდეს შემცირებული გონებაზე ყოფნის დონის სტიმულირება, პაციენტს ექნება უნარი თავად ეჭიროს და გაუშვას სარქველს და ამრიგად, შეუსუნთქოს დარჩენილი აირი. ჟანგბადის 50%-იანი ნარევი, უზრუნველყოფს პაციენტი მიეწოდება საკმარისი ჟანგბადი მათ სისტემას.

Entonox-ის მიწოდებისას პაციენტი უნდა იყოს სრულ გონებაზე და უნდა შეეძლოს იმის გაგება, თუ რის მიღებას სთავაზობენ. პაციენტის სასუნთქი გზები უნდა იყოს სუფთა და პაციენტს უნდა შეეძლოს საკმარისად ღრმა ჩასუნთქვა. მნიშვნელოვანია, გააფრთხილოთ პაციენტი, რომ შეიძლება ისინი მოითენთონ, მხოლოდ 4 ან 5 ჩასუნთქვის შემდეგ, რათა მიიღონ ანალგეტიკური ეფექტი.

აზოტის ოქსიდი არის უფრო ხსნადი ვიდრე ჟანგბადი და აზოტი გაიფანტება სხეულის საჰაერო სივრცეებში. ამის გაკეთება საშიშია, იმ პაციენტისთვის ვისაც სავარაუდოდ აქვს პნევმოტორაქსი ან ვინც ბოლო დროს იყვინთა აკვალანგით. იგივე სიფრთხილეა საჭირო იმ პაციენტებთან, ვისაც აქვს კუჭის გაუვალობა ან თავის დაზიანებები, რადგან აზოტის ოქსიდი გაზრდის წნევის ეფექტს ამ მდგომარეობებისთვის.

Entonox-ის გამოყენების უკუჩვენებები

• თავის ტრავმა და დაბალი გკშ: ზრდის შესაძლოს მოთენთილობას ან გონების დაკარგვის შანსს და შეიძლება გაფართოვდეს საჰაერო ღრუ.
• გულ-მკერდის ტრავმები: Enotox არის 34-ჯერ უფრო ხსნადი ვიდრე აზოტი. შესაბამისად, ის იფანტება ღრუებში უფრო სწრაფად ვიდრე აზოტი. ეს გამოიწვევს ღრუს სივრცის მოცულობისა და გაზით გავსებული წნევის ეფექტების ზრდას.  ამრიგად, იზრდება რისკი პნევმოტორაქსის და დახურული პრევმოტარაქსის გადაქცევის პნევმოტორაქსის გადაძაბაზე.
• საჰაერო ემბოლია: გაზრდილი გაფართოება
• ყბა-სახის ტრავმები: გაზრიდილია ოპერაციის შემდგომი ემფიზემისა და მოტეხილობის გაზრდის.
• დეკომპრესირებული ავადმყოფობა: აზოტის ბუშტუკების სისხლის მოძრაობაში ხსნადობის გაზრდის გამო.
• ინტოქსიკაცია: შეიძლება გაიზარდოს ალკოჰოლის და წამლების ეფექტი

საზღვარგარეთ გამგზავრება

როცა, Entonox იყენებთ საზღვარგარეთ, შესაძლოა მოთხოვნილი იყოს მისამაგრებელი სარქველების სხვადასხვა სახეობა და არა, რომელიც ინგლისში გამოიყენება.

ამრიგად, Entonox-ის გამოყენება, გარეთ, საავადმყოფომდელ გარემოში არალეგალურია გარკვეულ ქვეყნებში, მაშასადამე, გუნდთან ერთად საზღვარგარეთ გამგზავრებისას, მნიშვნელოვანია, ამ ქვეყნის სამედიცინო რეგულაციების შემოწმება Entonox-ის ტარებასთან დაკავშირებით.

გადაუდებელი დახმარებისთვის, საშუალო და ძლიერი ტკივილისას გონებაზე მყოფი მოზარდებისთვის, ვისაც ტკივილთან ასოცირებული ტრავმა აქვს, Entox-ის ალტერნატივაა Penthrox (მეთოქსიფლურანი).

შეჯამება

კონტაქტურ/შეჯახების სპორტში, როგორიცაა რაგბი, სამედიცინო აირები, მაგალითად ჟანგბადი და Entonox უნდა იყოს ხელმისაწვდომი, რათა შეამსუბუქოს ტრავმირებული ან სამედიცინოდ არაჯამრთელად მყოფი მოთამაშის მართვა.

უმნიშვნელოვანესია, შესაბამისი უსაფრთხოების ზომების მიღება, როცა ხმარობთ, ინახავთ და გადაადგილებთ სამედიცინო აირებს. განსაკუთრებით, სწორი ნიშნები უნდა იყოს განთავსებული, სადაც ბალონები არის შენახული და მანქანაზე, სამედიცინო აირების ტრანსპორტირების დროს.

ჟანგბადი უნდა მიეწოდოს არა-ხელახალ-ჩასუნთქვადი ნიღბის მეშვოებით, ყველა ტრვმირებული და კრიტიკულად დავადებულ მოთამაშეს საავადმყოფომდელ გარემოში.

Entonox არის სამედიცინო აირების ნაზავი, სადაც 50% აზოტის ოქსიდია და 50% ჟანგბადი. რაგბის გადაუდებელი დახმარების გარემოში (როცა უკუჩვენებები გამორიცხულია) იდეალური ანალგეტიკია, რათა დაეხმაროთ უსაფრთხო მართვით მოტეხილობებს ან ამოვარდნილობებს. Entonox-ის მიწოდება ხორციელდება სამედიცინო მეთვალყურეობით. თვითონ აირი არის  მოსაქაჩი სარქველით, მუნდშტუკის გამოყენებით, თანკბილვის ან სახის ნიღბის მეშვეობით თვითმართვადი.

როცა, მიემგზავრებით საზღვარგარეთ, მნიშვნელოვანია, რომ თქვენ მოქმედებთ სტუმრად ჩასული ქვეყნის სამრთლებრივი მოთხოვნილებების ფარგლებში. Entonox-ის გამოყენება საავადმყოფომდელ გარემოში, ზოგიერთ ქვეყანაში არ არის დაშვებული.

Entox-ის ალტერნატივაა Penthrox (მეთოქსიფლურანი).

სწავლების მნიშვნელოვანი პუნქტები

1. ჟანგბადისა და Entonox-ის უსაფრთხო გამოყენება ტრავმირებული პაციენტებისა და გადაუდებელი სამედიცინო დახმარებისას.
2. ჟანგბადისა და Entonox-ის აღჭურვილობის მომზადების და აწყობა უსაფრთხო გამოყენებისთვის.
3. გამოყენება, ჟანგბისა და Entonox-ის თერაპიისას გართულებები და უკუჩვენებები
4. შენახვისთვის უსაფრთხოების მოთხოვნები და გადაადგილებისთვის საჭირო სამართლებრივი მოთხოვნების დაკმაყოფილება.
5. როცა, გეგმავთ სამედიცინო აირების გამოყენებას საზღვარგარეთ, მნიშვნელოვანია შეამოჭმოთ, რომ თქვენ მოქმედებთ სტუმრად ჩასული ქვეყნის სამართლებრივი მოთხოვნილებების ფარგლებში.

სამედიცინო აირების მხარდაჭერა

BOC იძლევა, ინფრომაციასა და რეგულაციებთან დაკავშირებულ და სამედიცინო აირების მართვისთვის შესანიშნავი მხარდაჭერის სტრუქტურა. მათ აქვთ ვებ-გვერდიც BOConline.co.uk. თუ, თქვენ ხართ  სამედიცინო აირების მოპყრობაზე პასუსხმგებელი, მიზანშეწონილია, რომ თქვენ გაიაროთ კონსულტაცია ვებ-საიტზე და გამოიყენოთ მოცემული ინფორმაცია.

წყარო